9 Soruda Çocuklarda Solunum Yolu Alerjileri / Doç. Dr. Mehtap KILIÇ (Çocuk Alerjisi ve İmmünolojisi Uzmanı)

Sağlık Rehberi

12 Mart 2023

6 Dakika

112

0

9 Soruda Çocuklarda Solunum Yolu Alerjileri

1. Alerjik hastalıkların bu kadar artışının nedeni nedir?

Alerji, bağışıklık sisteminin normalin dışı durumlarda tepki göstermesi gereken proteinlere karşı, normal durumda aşırı tepki göstermesinden kaynaklanır. Günümüz koşullarında sağlıklı ve doğal yaşamdan ne kadar uzaklaştığımız göz önüne alındığında, bağışıklık sisteminin normal şartlarda gösterdiği aşırı tepkiye şaşırmamamız gerekiyor. Kırsal yaşamdan kent yaşamına göçün artışı, sağlıksız ve katkılı beslenme, hava kirliliği, stres dolu yaşam, kimyasal içerikli ürünlerin hayatımızda giderek artan kullanımı sayabileceğimiz sadece birkaç nedendir.

2. Günümüzde pandemi ve mevsim itibariyle soğuk algınlığı ve enfeksiyonlar da oldukça sık. Ne zaman alerji düşünelim? Soğuk algınlığı mı, alerjik nezle mi?

Enfeksiyonun öncelikle düşünülmesi gereken durumlar;

• * Kırgınlık
• * Halsizlik
• * Ateş
• * Kas ağrıları
• * Yoğun boğaz ağrısı

Alerji lehine düşünülmesi gereken durumlar;

• * Uzamış burun tıkanıklığı
• * Peş peşe gelen hapşırık
• * Burun kaşıntısı ile gelen berrak burun akıntısı
• * Gözlerde sulanma ve kaşıntı

Ancak unutulmamalıdır ki, her zaman için esas olan ilgili hekimin muayene ile yapacağı değerlendirmedir.

3. Hangi öksürükte alerji düşünmeliyiz?

Öksürükte, alerjinin akla gelmesi için;

• * Uzamış öksürük
• * Geceleri gündüze göre daha sık olan öksürük
• * Özellikle egzersizle, ağlamakla veya gülmekle artan öksürük

Öksürük ile birlikte görülen uzamış burun tıkanıklığı, kaşıntı ve tekrarlayan hapşırık yakınmalarında, alerji mutlaka göz önüne alınmalıdır.

4. Kreşin ilk yılında çocuklar çok sık hastalanıyorlar, bu çocuklar için öneriniz nedir?

Kreşe gönderilen çocuklarda, öncelikle doğal ve dengeli beslenmenin sağlanmalıdır. Ayrıca uyku süre ve kalitesinin yeterli olduğundan emin olunmalıdır. Evden ilk kez dışarı çıkıp kalabalık ortama karışan çocuklarda bağışıklık sistemi birçok enfeksiyon etkeni ile karşılaşır.  Bağışıklık sisteminin böyle bir durumda normalden fazla hastalıkla mücadele etmesi beklenen bir durumdur. Ancak bazı çocuklar alerjik genetik yapıya ya da bağışıklık sistemi eksiliğine sahiptir. Ve bundan dolayı bu süreci çok daha sancılı geçirirler. Alerjik hastalıklar ve bağışıklık sistemi yönünden değerlendirilmesi gerekir

• * Sık sık antibiyotik kullanmak zorunda kalan çocuklar
• * Uzamış öksürük olmadan nezleyi atlatamayan çocuklar
• * Alt solunum yolu tutulumu olan çocuklar
• * Hastalık yüzünden okula devamlılıkta normalden fazla kesinti yaşayan çocuklar.

Uygun hasta grubunda olan çocukların gerekli olan koruyucu tedavilerinin sağlanması ile sık antibiyotik kullanımı engellenebilir. Koruyucu tedavilerle, kesintili ve sağlıksız süren okul sürecinin de düzeltilmesi sağlanır.

5. Alerji tanısını nasıl koyuyorsunuz?

Öncelikle öykü çok kıymetli anahtar bilgiler içerir. Burun ve akciğer bulguları muayene sırasında tanıya ışık tutar. Alerji deri testleri çok kısa sürede alerjinin ne ile ilişkili olduğunu gösterir. Bu testin sayesinde, ev tozu, polen, kedi ya da köpek tüyü, küf mantarları gibi olası nedenler arasında hangisinin alerjen olduğu ile ilgili bilgi edinilir. Solunum fonksiyon testleri, akciğer kapasitesi hakkında bilgi verir ve astım yönünde tanı konulmasına yardımcı olur. Ancak bu test yaşı uygun olan hastalarda uygulanabilir.

6. Ailede alerji öyküsü var ise yeni doğacak çocukta olmaması için gebelik boyunca alınabilecek önlemler var mıdır?

Bu konu ile ilgili bugüne kadar yapılmış çok sayıda araştırma yapılmıştır. Bu araştırmalar, gebelikte alerjinin önüne geçebilecek kesin bir bilgi veya öneri getirememiştir. Sağlıklı bir gebelik sürecinin sürdürülebilmesi için anne adayına şu önerilerde bulunmak gerekirse;

• * Stresten uzak kalınması
• * Mümkünse normal doğumun tercih edilmesi
• * Gebelik boyunca dengeli ve doğal beslenilmesi
• * Gebelik boyunca alkol ve sigaradan uzak durulması

7. Korona virüs enfeksiyonu alerjik çocuklar için risk midir?

Yalnızca korona virüs değil, solunum yollarını etkileyen diğer virüsler de alerjik astımda öksürük ataklarına neden olmaktadırlar. Burada önemli olan alerjik astımlı bir hastanın hekimi tarafından kendisine önerilmiş koruyucu tedavisini aksatmadan devam ettirmesidir. Bugüne kadarki veriler, sanılanın tersine, astımlı kişilerin birçoğunun, korona virüs enfeksiyonunu sağlıklı kişilere benzer şekilde atlattığını göstermiştir.

8. İlaçlı buhar tedavisi veya fısfıs (inhaler) şeklinde ilaç tedavisi önerilen her çocuk astımlı mıdır?

Okul öncesi çocuklarda viral enfeksiyonların tetiklediği hışıltı ve öksürük atakları olabilmektedir. Bu durumda, bu tür tedavilerin kullanılmaları gerekebilir. Bu çocukların pek çoğunda yaş büyüdükçe şikâyetler azalır ve bu ilaçların kullanma zorunluluğu ortadan kalkar. Yani hepsi astım gibi seyretmemektedir.

9. Alerjik süreci tamamıyla sonlandırabilecek kalıcı bir tedavi yöntemi mevcut mudur?

Günümüzde tedavide kullandığımız alerji ilaçları, sağlıklı yaşamın sürdürülmesi için gereklidir. Ancak alerjik yürüyüşün ortadan kaldırılması ancak aşı (immünoterapi) tedavisi ile mümkündür. Seçili hasta gruplarında uygun olan bu tedavi şeklinin hekim tarafından gerekli görülmesi durumunda, hasta ile beraber karar verilerek uygulanması gerekir.

Doç. Dr. Mehtap KILIÇ

Çocuk Alerjisi ve İmmünolojisi Uzmanı